Mobility as a Service (MaaS) gaat om het zoeken, boeken en betalen van reizen via één digitaal platform bij diverse aanbieders. Er wordt met MaaS ingezet op het gebruik van mobiliteit in plaats van het bezit ervan. Niet het vervoermiddel staat voorop, maar de manier waarop we het snelst, slimst, schoonst of meest comfortabel op onze bestemming komen.
Losse mobiliteitsvormen
Met name door (een mix van) losse mobiliteitsvormen zoals OV, deelscooters, deelfietsen en deelauto’s mee te nemen in het reisadvies, ontstaat een alomvattende route, waar de reiziger zijn of haar voorkeuren in kwijt kan. Met MaaS wordt het eenvoudiger om slimme vervoerswijzen met elkaar te vergelijken (op aspecten zoals reistijd, kosten, comfort of milieudruk), te boeken en te betalen.
Doel
Het doel van MaaS is om automobilisten te overtuigen dat reizen met andere vervoersvormen comfortabeler, goedkoper en schoner kan zijn dan autogebruik. MaaS komt in de vorm van business-to-business (B2B), waarbij organisaties de applicatie afnemen om hun mobiliteit (van bijvoorbeeld werknemers) te regelen, en business-to-consumer (B2C), waarbij de eindgebruiker de applicatie zelf afneemt. MaaS is niet direct een maatregel die bij hinderopgaven wordt genomen, maar draagt wel bij aan een schone, bereikbare en leefbare stad waarbij de auto minder centraal staat. MaaS kan bij Minder Hinder gebruikt worden om andere vervoersmiddelen te stimuleren, met bijvoorbeeld een probeertegoed. Werkgevers kunnen hierbij een belangrijke rol spelen door een MaaS-applicatie als standaard te introduceren voor het betalen en vergoeden van werkgerelateerde reizen. Wanneer weggebruikers bij tijdelijke hinder kennismaken met MaaS kan dit bijdragen aan structurele effecten op het reisgedrag.
Meer variabiliteit
Door meer variabiliteit in de aanbodzijde van transport toe te voegen zou MaaS een relatief inflexibel transportsysteem aanzienlijk gemakkelijker en efficiënter kunnen maken. Daarnaast laten cijfers over de ontwikkeling van deelmobiliteit zien dat het aandeel consumenten dat deelvervoersmiddelen gebruikt groeit. Reisplanner applicaties die complete reisadviezen aanleveren en vereenvoudigen zijn al populair in Nederland. Een vervolgstap waarin alle vervoersopties op een platform worden aangeboden, inclusief betaalmethode, zou logisch zijn.
Alternatieve reisopties
Alhoewel MaaS-diensten niet direct als hindermaatregel worden ontwikkeld, kunnen MaaS-diensten tijdens hinderprojecten wel bijdragen aan het bieden van alternatieve reisopties. De mate waarin dit van toepassing is hangt af van de locatie, de herkomsten en bestemmingen van reizigers en het mobiliteitsaanbod wat via de MaaS-dienst in een bepaald gebied aanwezig is. Wegbeheerders kunnen daarvoor de volgende stappen doorlopen:
Maak de herkomsten en bestemmingen van de beoogde doelgroepen inzichtelijk.
Onderbouw op basis van het reisgedrag welke mobiliteitsopties (deelmobiliteit, fiets, OV) voor deze reizigers een goed alternatief kunnen vormen voor de autoverplaatsing.
Breng in beeld of deze alternatieve mobiliteitsopties via MaaS-diensten in dit gebied ontsloten (kunnen) worden.
Als MaaS-diensten inderdaad een goed alternatief kunnen bieden, kan het gebruik van deze MaaS-diensten gestimuleerd worden met communicatiemiddelen en een probeeraanbod (reisbudget). Deze maatregel kan daartoe ingezet worden in combinatie met een bezoekers-, reizigers- of werkgeversbenadering.
Huidige toepassingen
Er zijn momenteel al verschillende MaaS-toepassingen onderdeel van het mobiliteitssysteem. Zo kan een reiziger met de NS-Business Card reizen met het OV, de OV-fiets en de deelauto. Alle reizen worden maandelijks achteraf in rekening gebracht via een factuur.
Een vergelijkbare dienst is Shuttel. Zij bieden één (zakelijke) mobiliteitskaart waarmee je als werknemer je woon-werkverkeer met bijbehorende vergoedingen regelt. Je hebt toegang tot OV en deelvervoer, en ook de eigen vervoersmiddelen worden meegenomen in het aanbod. Beide genoemde toepassingen zijn B2B-applicaties.
